سیاره مریخ
مریخ چهارمین سیاره از طرف خورشید و اولین سیاره بعد از کره زمین است و نور قرمز آن
شبها به حدی است که میتوان آن را به آسانی شناسایی کرد. مریخ از نظر درخشندگی تنها
سیاره ناهید را پیش روی دارد. نام لاتین مریخ از زمان های گذشته بر جای مانده و نام
خدای جنگ رومیان باستان بوده است.دلیل این نام گذاری این بوده که نور قرمز و درخشان
آن صحنه های خونین جنگ را تداعی می کند.
در طول قرن ها انسان ها این سیاره را از طریق تلسکوپ مشاهده می کردند و عقیده
داشتند علامات روی سطح آن جویبار ها و کانالهای بزرگ آب و وسیع و مناطق پوشیده از
گیاهان هستند. اما عکسهایی که توسط سفینه های مارینر 4 و مارینر 9 از فاصله نزدیک
به سطح سیاره تهیه شده اند خلاف آن را ثابت کردند و نشان دادند که سطح مریخ یک
سرزمین مرده و بیابانیست که با غبار قرمز رنگ اکسید آهن پوشیده شده است.
بارزترین ویژگی این سیاره که غیر از کره زمین تنها مریخ از آن بر خوردار است وجود
کلاهک های قطبی یخی است. جنس این کلاهک ها در مریخ از آب منجمد و دی اکسید کربن یا
یخ خشک است و در طی فصول مختلف مقدار مدار آنها تغییر کرده پیشروی و عقب نشینی
دارند. این یخ ها با تلسک.پ از روی کره زمین به راحتی دیده می شوند.
در طول تابستان سیاره مریخ طو فان هایی از غبار مشاهده می شود که بعضی مواقع نیمی
از سیاره را در بر می گیرد. اما بیشتر وقتها جو نازک و رقیق مریخ اجازه مشاهده
ویژگی ها و ساختار زمینی این سیاره را به سفینه هایی که به دور آن می چرخند می دهد.
یکی از این ویژگی ها بر آمدگی المپوس است که با بزرگی برابر کشور فرانسه و ارتفاع
سه برابر قله اورست به احتمال زیاد بزرگترین آتشفشان مو جود در بین سیاره های منظو
مه شمسی است. سایر آتشفشان ها و گودالهای کوچک فقط کمی سطوح سیاره را خراش داده
اند. و دیگر میتوان از پرتگاه مارینوس نام برد که وسعت آن به پهنای ایالت متحده
امریکا ست.
وجود شبکه های بزرگ و خشک بستر های رود خانه حاکی از این است که زمانی مقادیر فوق
العاده زیادی آب در آنها جاری بوده اما هم اکنون چهره مریخ خشک و عاری از هر گونه
حیات است و اتمسفر نازک مریخ عمدتا از دی اکسید کربن تشکیل شده و رطوبت آن یک صدم
هوای کره زمین است.
بیشتر آب موجود در سیاره مریخ یا به صورت یخ در قطبها یا به صورت ترکیبهای شیمییایی
در خاک و یا منجمد در زیر سیاره است. جالب است که بدانید در این سیاره ریزش برف هم
وجود دارد!!
بیشتر مواد تشکیل دهنده طو فان های برفی ذرات یخ خشک هستند که یخ های قطبی نیز از
آنها به وجود آمده اند
مریخ دو قمر سیب زمینی شکل دارد که آنها را سیارک های تسخیر شده می دانند. فصلهای
کره مریخ با تو جه به انحراف و طول روز های آن شبیه فصل های زمین هستند اما به علت
و جود جو نازک و فاصله بیشتر با خورشید عموما این کره از زمین سرد تر است . متوسط
درجه حرارت مریخ منفی 48 درجه سانتیگراد است.
جو مریخ
جو زمین شامل ۷۷ درصد نیتروژن و ۲۱ درصد اکسیژن است. درحالی که در جو مریخ ۹۵ درصد
دی اکسید کربن و فقط ۲۰ درصد اکسیژن وجود دارد. آیا فقط یک کپسول اکسیژن و یک ماسک
ما را روی مریخ نجات خواهد داد؟ خیر. جو سیاره سرخ بسیار رقیق است، بطوری که بر سطح
سیاره فشار جوی معادل یک صدم فشار جو زمین در سطح دریاست. اگر لباس فضایی مناسبی
نپوشید که فشار هوای طبیعی را ایجاد کند، ارگانهای درونی بدن ما به دلیل فشار درونی
که داریم باد می‌کنند. علاوه بر این جو مریخ محافظ خوبی در برابر تابشهای مرگبار
فضایی نیست و طی مدتی نه چندان دراز این تابشها می‌تواند اثرات جبران ناپذیری بر
بدن انسان بگذارد. پس باید لباس مخصوصی را به همراه داشت.
مشخصات فیزیک مریخ
مریخ ، سیاره سرخ ، چهارمین سیاره نزدیک به خورشید است. مریخ شباهتهای زیادی با کره
زمین دارد. روزهایش کمی از روزهای زمین بلند تر و الگوی فصلهایش شبیه به الگوی
فصلهای زمین است، با این تفاوت که طول فصلهایش دو برابر طول فصلهای زمین است. ابر ،
آتشفشان ، دره ، کوه ، صحرا و قطبهای سفیدی که در فصول مختلف بزرگ و کوچک می‌شوند،
همانند زمین در مریخ نیز یافت می‌شوند. مریخ سیاره‌ای خشک و سرد است که در آن حیات
وجود ندارد، سطح مریخ مملو از صخره بوده و پوشیده از غباری قرمز رنگ است. بالاخره
اینکه مریخ دارای جوی رقیق و سمی است.
دیموس
دیموس با قطری حدود 13
کیلومتر (8مایل) کوچکتر از
قمر دیگر مریخ (فوبوس) است.<br> فوبوس
فوبوس دارای قطری به اندازه
22 کیلومتر (14 مایل) بوده
با فاصله میانگین 9400 کیلومتر
(5840مایل) به دور مریخ می‌چرخد.
مریخ دارای دو قمر کوچک به نامهای فوبوس و دیموس است. از شکل نا منظم و سیب زمینی
مانندشان پیداست که این اقمار سیارکهایی بوده‌اند که گرفتار میدان جاذبه مریخ شده و
در مدار این سیاره قرار گرفته‌اند. در سطوح هر دو قمر گودالهایی دیده می‌شود.
حیات در مریخ
رصد کنندگان ، با استفاده از تلسکوپهایشان با زحمت فراوان اطلاعاتی راجع به مریخ
جمع آوری کردند. تمام آن اطلاعات اکنون جای خود را به اطلاعات جمع آوری شده بوسیله
تعدادی از کاوشگرهای فضایی آمریکایی و روسی بخصوص مارینر 9 داده‌اند. در سال 1976،
دو فضاپیمای وایکینگ در کره مریخ فرود آمدند تا نشانه‌ای از حیات در آن بیابند. با
توجه به آزمایشهای وسیعی که روی نمونه‌هایی از خاک مریخ انجام شده ، تاکنون امکان
وجود حیات در این سیاره اثبات نشده است.
جووانی اسکیاپارلی (1910-1835) ، ستاره شناس ایتالیایی ، چنین تصور کرد که اشکال
زاویه داری روی سطح مریخ دیده و آنها را کانال (گذرگاه) نامید. این کلمه به اشتباه
، آبراه ترجمه شد و باعث شد تا مردم باور کنند که مریخیها برای انتقال آب از
کانالهای آبی استفاده می‌کنند. همچنین ، تصور می‌شد که نواحی تیره در اندازه‌های
مختلف محل رشد گیاهان هستند که با تغییر فصول سال تغییر می کنند. امروزه می‌دانیم
که آن گذرگاهها نوعی خطای دید بوده و آن نواحی تیره نیز صخره‌هایی هستند که هنگام
از بین رفتن غبار قرمز رویشان ، آشکار می‌شوند.
نقشه اسکیاپارلی
در سال 1877، اسکیا پارلی نقشه
خطوطی که تصور می‌کرد روی
سطح مریخ دیده است را ترسیم کرد.
منظره مریخ
در نیمکره جنوبی مریخ گودالهای شهابسنگی وجود دارند که 3.5 میلیارد سال از عمرشان
می‌گذرد . سطح نیمکره شمالی جوانتر است، چرا که قسمت اعظم آن توسط فعالیتهای
آتشفشانی اخیر پوشیده شده است. مریخ دارای دو مشخصه منحصر به فرد در منظومه شمسی
است: بلندترین کوه آتشفشانی المپ مانس و دره والس مارینریس به عمق 7 کیلومتر (4.5
مایل) و عرض 600 کیلومتر (370 مایل) در این سیاره قرار دارند. همچنین ، گذرگاههای
کوچکتری نیز وجود دارند که احتمال می‌رود در گذشته بر اثر جریان آب بوجود آمده
باشند.
بزرگترین کوه آتشفشان ارتفاع المپ مانس سه برابر
ارتفاع ماونالوآ ، بلندترین کوه آتشفشات در زمین است.
مریخ سیاره ای است که بیشترین شباهت را با کره زمین دارد، هر چند که اندازه‌اش نصف
اندازه زمین است. روز مریخی (فاصله دو طلوع خورشید) فقط 38 دقیقه از روز زمینی
طولانی‌تر است. همچنین ، انحراف محور مریخ 1.7 درجه بیشتر از انحراف محور زمین است.